افلیا پرتو، زاده یکم دی ۱۳۱۷ در تهران، از کودکی مسیر خود را با موسیقی گره زد. او در دهسالگی وارد هنرستان موسیقی ملی شد و نزد استادان بزرگی چون ابوالحسن صبا، علینقی وزیری، روحالله خالقی، حسین تهرانی، مهدی مفتاح و جواد معروفی آموزش دید. سالها شاگردی جواد معروفی، افلیا پرتو را به یکی از مهمترین چهرههای پیانوی ایرانی بدل کرد؛ تا آنجا که از او بهعنوان نخستین زن ایرانی یاد میشود که این شیوه از نوازندگی پیانو را هم اجرا و هم تدریس کرده است.
پرتو تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته موزیکولوژی در هنرستان عالی موسیقی ملی و سپس در مقطع کارشناسی ارشد مدیریت امور فرهنگی موسیقی در دانشگاه فارابی (دانشگاه هنر) ادامه داد. او از سال ۱۳۳۶ فعالیت حرفهای خود را در اداره هنرهای زیبا وزارت فرهنگ و هنر آغاز کرد و تا زمان بازنشستگی، همواره در عرصه آموزش موسیقی و نوازندگی پیانو حضوری فعال داشت.
یکی از مهمترین فصلهای فعالیت هنری افلیا پرتو، سرپرستی ارکستر بانوان در وزارت فرهنگ و هنر بود؛ ارکستری متشکل از سازهای ایرانی و غربی که موسیقی ایرانی اجرا میکرد و خود او نیز بهعنوان نوازنده پیانو در آن نقش داشت. این تجربه، جلوهای روشن از تلاش او برای تثبیت حضور زنان در صحنههای رسمی موسیقی ایران بود.
او در سال ۱۳۷۷ گروه موسیقی «یاران» را با خوانندگی خاطره پروانه بنیان گذاشت و کنسرتهای متعددی ویژه بانوان برگزار کرد. پس از درگذشت خاطره پروانه، افسانه ملک خوانندگی این گروه را برعهده گرفت و فعالیت «یاران» ادامه یافت.
قدردانی از افلیا پرتو، قدردانی از یک عمر تلاش بیوقفه است. مهر ۱۳۹۰ در اختتامیه دوازدهمین جشن خانه موسیقی، از او به همراه هشت بانوی هنرمند دیگر تقدیر شد و در بهمن ۱۳۹۵ نیز در مراسم نکوداشت جواد معروفی، بار دیگر از جایگاه هنریاش تجلیل بهعمل آمد. افلیا پرتو امروز نهفقط یک نوازنده، که نمادی از پیوند دانش، اجرا و پایداری زنانه در موسیقی ایران است.
