فعالان بخش اقتصادی کشور در این همایش بر ضرورت اصلاح سیاست های ارزی ، بازنگری در الگوی تامین مالی و توجه به تولید صادرات محور تاکید کردند.
مسوولان بخش خصوصی و بانکی ضمن انتقاد از چند نرخی بودن ارز ، خواستار حمایت عملی دولت برای رفع موانع تولید، شفاف سازی وضعیت اقتصادی و توسعه بازارهای صادراتی شدند.
رفع تعهدات ارزی مشکل اصلی تجار است
رئیس اتاق ایران در این همایش با بیان اینکه رفع تعهدات ارزی از مشکلات اصلی فعالان تجاری است، اظهار امیدواری کرد: بازار دوم مبادله ارزی مشکل صادرکنندگان را حل کند.
صمد حسن زاده با اشاره به خروج نخبگان دانشگاهی از کشور اظهار کرد: این در حالی است که ۸۶ هزار واحد اقتصادی فعال در کشور داریم و واحدهای تولیدی با کمبود نیروی ماهر مواجه هستند.
وی از اجرای طرح « سفریان مهارت » با همکاری آموزش و پرورش خبر داد و گفت: در این طرح دانش اموزان با حضور در واحدهای تولیدی و سپری کردن دوره کارآموزی قبل از پایان دوره دبیرستان با یک رشته مهارتی آشنا می شوند .
ارز چند نرخی رانت ایجاد می کند
رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه محدودیت های داخلی و خارجی صادرات را سخت کرده است، گفت: در این شرایط فعالیت تجار ارزشمند است .
رضا علیزاده با اشاره به وابستگی صادرات به تولید گفت: برای افزایش قدرت رقابت در بازار جهانی باید کیفیت تولیداتمان را ارتقا دهیم .
وی با اشاره به مشکلاتی که در مسیر صادرات ایجاد می شود، گفت: تجار ما به جای تشویق تنبیه می شوند و با وجود بی مهری ها به فعالیت خود ادامه می دهند و نقش مهمی در حرکت چرخ های تولید دارند .
علیزاده با بیان اینکه از یک روستایی تولیدکننده تا مدیر یک شرکت بزرگ اقتصادی در زنجیره صادرات نقش دارند، گفت: از تاجر انتظار داریم کالا را از کف بازار تهیه کند و ارز حاصله را زیر قیمت به بانک مرکزی بفروشد و این تنبیه است .
وی اظهار کرد: به جای میدان دادن به صادرکنندگان که توان دور زدن تحریم را دارند، محدودشان کرده ایم و جریمه هم می کنیم .
رئیس کمیسیون صنایع و معادن با بیان اینکه مجلس درصدد حل مشکلات است، گفت: نیازمند تقویت تولید و بخش حمل و نقل هستیم و سیاست های ارزی باید اصلاح شود .
وی از چند نرخی بودن ارز انتقاد کرد و گفت: این رویه موجب رانت و ویژه خواری می شود.
مالیات تورمی کمر تولید را می شکند
رئیس اتاق بازرگانی تبریز هم با بیان اینکه برخی می خواهند تولید را زمین گیر کنند، گفت: مالیاتی تورمی کمر تولید را می شکند.
یونس ژائله به مشکلات تولید در شرایط تحریم اشاره کرد و گفت: تولید بدون مواد اولیه ممکن نیست در صورتی که برای تامین مواد اولیه مشکل داریم و واحدهای صنعتی رو به تعطیلی هستند.
وی با اشاره به اینکه ارزکالاهای اساسی از ۱۶ میلیارد دلار به هشت میلیارد دلار کاهش یافته است و ارز واردات نهاده های دامی به سختی تامین می شود، گفت: چرا واردکنندگان خودرو و طلا مشمول سیاست بهینه سازی ارزی نمی شوند .
ژائله با بیان اینکه در زمینه تامین مالی واحدهای تولیدی هم مشکل داریم و تولیدکنندگان قادر به استفاده از تسهیلات بانکی با بهره بالای ۳۰ درصد نیستند، اظهار کرد: افزایش قیمت کالاهای اساسی ریشه در تصمیم گیری های نادرست دارد .
وی با اشاره به کوچک شدن سفره خانواده ها پیشنهاد کرد: یارانه ها حذف و کالابرگ تقویت شود .
وی با انتقاد از نبود اقدام عملی برای اصلاح قانون قاچاق و ارز تاکید کرد: قانون قاچاق و ارز باید اصلاح شود، چرا که ما تحت تحریم هستیم و باید ترتیبی اتخاذ شود تا سرمایهگذار خارجی بتواند با چمدان ارز وارد کشور کند.
ژائله اجرایی شدن موافقتنامه تجارت آزاد اتحادیه اقتصادی اوراسیا را بهترین اقدام در حمایت از تجارت و صادرات در طول چند سال اخیر دانست و در عین حال گفت: بسترهای لازم از جمله در بخش لجستیک و حمل و نقل برای استفاده از این قرارداد فراهم نیست و همچنان با مشکل صف کامیون های انتقال بار در مرزها مواجه هستیم.
رئیس مرکز پژوهشهای اتاق ایران با تاکید بر اینکه برای ایجاد تحول جدی در وضعیت اقتصادی، باید از ظرفیتهای بخش خصوصی استفاده کرد، گفت: کشور در حال حاضر در شرایطی قرار دارد که آن را میتوان “شرایط آستانهای” نامید.
عیسی منصوری، با اشاره به نقش بخش خصوصی در فرآیند تحول، تاکید کرد: در شرایطی مانند این، معمولاً راهکارها از دل بخش خصوصی بیرون میآید.
وی با بیان اینکه هیچ کشوری تحت فشارهایی که کشور ما در سالهای اخیر تحمل کرده است، قادر نبوده که چنین شرایطی را تحمل کند و همچنان به حیات خود ادامه دهد، گفت: این مقاومت و پایداری حاصل از ظرفیتها و توانمندیهای داخلی است که باید از آن به بهترین نحو استفاده کرد.
لزوم بازنگری شیوه تامین مالی در ساز و کار بنگاه های صادراتی
افشین خانی، مدیر عامل بانک توسعه صادرات گفت: الگوی تامین مالی در حوزه صادرات بسیار گران و نیازمند تعریف دوباره سازو کارها است، چراکه شیوه های گذشته جوابگوی نیاز امروز نیست.
وی با انتقاد از عدم سرمایه گذاری ها توسط وزارتخانه های مرتبط همانند صمت و جهاد کشاورزی در این بانک آن را بیانگر عدم حمایت واقعی از صادرات دانست.
مدیر عامل بانک توسعه صادرات با اعلام اینکه ۵۰ درصد فعالان صنعتی و ۳۰درصد بخش کشاورزی در این بانک سرمایه گذاری کرده اند، از حضور موثر این بانک در همایش های برون مرزی و تقاضا جهت اخذ کارگزاری بانک توسعه صادرات را ارائه کردند.
وی از عدم استفاده و بهره مندی توان و ظرفیت بانک ها در پاویون های تجاری انتقاد و اظهار کرد: بانکهای با محوریت صادرات می توانند تسهیلگر تعاملات تجاری و اقتصادی باشند.
ضرورت حمایت از تولید صادرات محور
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان آذربایجان شرقی هم با تأکید بر اینکه صادرات انتخاب نیست، بلکه محور توسعه اقتصادی کشور است، گفت: برای خلاصی از اقتصاد نفتی باید تولید صادرات محور مورد توجه قرار گیرد.
صابر پرنیان با اشاره به برنامههای توسعهای استان افزود: با تدابیر استاندار، هماکنون ۶۰ مگاپروژه در دست اجرا داریم و سه هزار طرح صنعتی در حال پیگیری است.
وی با اعلام اینکه در سال جاری، بهدلیل مشکلات زیرساختی در حوزه انرژی، ۱۲۱ روز تعطیلی در واحدهای تولیدی به خاطر ناترازی انرژی داشتیم، بر ضرورت توسعه نیروگاه های تجدید پذیر تاکید کرد.
پرنیان ادامه داد: تقویت زیرساختهای انرژی بهطور جدی در حال پیگیری است تا بتوانیم برق شهرکهای تولیدی استان را از طریق انرژی خورشیدی تأمین کنیم.
مدیرکل صمت استان از گسترش فعالیتهای تجاری در خارج از کشور نیز خبر داد و گفت: اولین مرکز تجاری توسط اتاق بازرگانی در کشورهای آفریقایی ایجاد خواهد شد.
حمایت از صادرات با شفاف سازی عدم قطعیت ها
رئیس شورای راهبردی مرکز پژوهشهای اتاق بازرگانی تبریز گفت: چالشهای عمدهای چون دخالتهای دولتی، ریسکهای جهانیشدن و عدم قطعیتهای اقتصادی، روند صادرات غیرنفتی ایران را با مشکلات جدی مواجه کرده است، بنابراین شفافسازی وضعیت اقتصادی و اتخاذ راهکارهای عملی برای بهبود شرایط ضروری است.
سیدباقر شریفزاده، به چالشها و الزامات صادرات غیرنفتی در شرایط فعلی کشور اشاره کرد و گفت: قرار بود چشمانداز جمهوری اسلامی ایران در افق ۱۴۰۴ محقق شود، اما اکنون باید دید که جایگاه کنونی ما کجاست.
وی با اشاره به وضعیت اقتصادی کشور، افزود: اثرات تحریمها و شرایط جهانی باعث شده است که ارزش صادرات ایران همچنان ثابت بماند، در حالی که قدرت خرید مردم نسبت به درآمدشان کاهش یافته است. مولفههای موثر در این وضعیت عدم قطعیت، شامل ریسک دخالت دولت، ریسک درگیریهای جهانی و ریسک جهانیشدن است.
وی همچنین به تاثیرات منفی وضعیت کنونی بر تعداد سرمایهگذاران اشاره کرد و گفت: عدم قطعیت باعث کاهش تعداد سرمایهگذاران شده است. هرچقدر ریسکهای دولتی بالا برود، میزان سرمایهگذاری کاهش خواهد یافت.
شریفزاده همچنین به نرخهای چندگانه ارز در کشور اشاره کرد و گفت: نرخ ارز چهارگانه مانع از توسعه تجارت خارجی میشود. در مقابل تکنرخی شدن ارز و کاهش وابستگی به ارز دولتی میتواند گام موثری در بهبود وضعیت اقتصادی کشور باشد.
وی با بیان اینکه بخش زیادی از بودجه کشور به شرکتهای دولتی اختصاص مییابد، این در حالی است که از بین ۳۴۲ شرکت دولتی، ۱۳۴ شرکت آن زیانده هستند و همچنین شرکتهای شبهدولتی مانند بانک آینده نیز نقش زیادی در تورم و مشکلات اقتصادی دارند.
وی در ادامه با انتقاد از عدم دسترسی بخش خصوصی به تسهیلات، افزود: بخش خصوصی از دریافت تسهیلات محروم است و تسهیلات بیشتر به شرکتهای دولتی تخصیص مییابد.
شریف زاده با اشاره به اینکه دولت در سال ۱۴۰۲ مبلغ ۱۳۶ میلیارد دلار یارانه سوخت داده است که می توانست به بخش تولید و زیرساخت های کشور تزریق کند، پیشنهاد طرح کارت ایران ۵۰۰ را مطرح کرد و گفت: در این صورت هم قشر ضعیف حمایت می شود و هم مشکل دولت حل می شود .
رئیس شورای راهبردی مرکز پژوهشهای اتاق تبریز همچنین بر پیچیده شدن فرایند صادرات و واردات در شرایط تحریم تأکید کرد و گفت: افزایش تنوع مقاصد صادراتی و مبادی وارداتی میتواند راهکار مناسبی برای عبور از این شرایط باشد. ما باید توجه ویژهای به مسیرهایی همچون جلفا-ارمنستان یا کلاله-آغ بند داشته باشیم و از این مسیرها برای توسعه صادرات استفاده کنیم.
شریفزاده تاکید کرد: اگر این مسائل بهطور جدی و شفاف مورد توجه قرار گیرد، میتوان به بهبود وضعیت اقتصادی کشور امیدوار بود و مسیر توسعه صادرات غیرنفتی را هموار ساخت.
در این همایش از کتاب « تاریخ اتاق بازرگانی تبریز » رونمایی و تعدادی از تولیدکننده های صادرات محور استان تجلیل شدند.