احمد بایبوردی با اشاره به روند نگرانکننده افزایش دما، کاهش پایداری بارش و افت مستمر منابع آب سطحی و زیرزمینی در کشور گفت: سرعت گرمشدن ایران از میانگین جهانی بیشتر است و این وضعیت، استانهای کشاورزیمحوری همچون آذربایجان شرقی را در معرض تهدیدهای جدی قرار داده است.
وی بر ضرورت توجه جدیتر دستگاههای تخصصی به این روند و تقویت سیاستهای سازگاری اقلیمی تأکید دارد.
بایبوردی با بیان اینکه الگوی بارش در استان بهشدت ناپایدار شده، افزود: حتی اگر مجموع بارش سالانه تغییر چشمگیری نداشته باشد، تمرکز بارشها در دورههای کوتاه، افزایش بارشهای رگباری و کاهش بارندگیهای زمستانه موجب شده کشاورزی دیم و باغداری با ریسک بالاتری مواجه شوند. افزایش دمای شبها نیز نیاز سرمایی درختان سردسیری را مختل کرده و پیامدهایی مانند کاهش گلدهی، افت کیفیت محصول و خسارتهای اقتصادی را بهدنبال داشته است.
وی حوضه آبریز دریاچه ارومیه را نمونه بارز تأثیر همزمان تغییر اقلیم و فشار برداشتهای آبی دانست و گفت: کاهش بارش برف، افزایش سهم باران و ذوب زودهنگام برف موجب شده ذخایر آب تابستان نسبت به گذشته بسیار کمتر باشد و این موضوع توان کشاورزی منطقه را محدودتر کند.
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان با اشاره به اینکه کشاورزان دیمکار، باغداران و دامداران بیشترین خسارتها را متحمل میشوند، اظهار داشت: افزایش تبخیر خاک، موجهای گرمای ناگهانی، کاهش تولید علوفه طبیعی در مراتع و افزایش هزینه تأمین خوراک دام، مجموعهای از فشارهای اقتصادی را ایجاد کرده که بدون حمایت جدی قابل مدیریت نیست.
بایبوردی مجموعهای از راهکارهای سازگاری را ضروری دانست و گفت: بازطراحی الگوی کشت، توسعه فناوریهای افزایش بهرهوری آب، مدیریت یکپارچه حوضههای آبریز، تقویت تحقیقات اقلیمی، ارتقای بیمههای کشاورزی و پشتیبانی مالی هدفمند از تولیدکنندگان، راهبردهایی هستند که میتوانند تابآوری استان را افزایش دهند. وی تأکید کرد که سازمان تات و نهادهای پژوهشی استانی، نقشی محوری در تولید ارقام مقاوم، فناوریهای سازگار با اقلیم و آموزش بهرهبرداران دارند.
وی در جمعبندی سخنان خود گفت: تغییر اقلیم دیگر تهدیدی مربوط به آینده نیست؛ چالش امروز ماست. اگر با رویکرد علمی و برنامهریزی دقیق مدیریت شود، میتواند فرصتی برای تحول در بهرهوری و الگوی تولید باشد؛ اما در صورت ادامه روشهای سنتی و غیراقتصادی، آثار آن دامنهای فراتر از کشاورزی خواهد داشت و بر سلامت، اقتصاد و امنیت اجتماعی تأثیر خواهد گذاشت. آذربایجان شرقی با ظرفیتهای علمی و انسانی خود میتواند به الگوی سازگاری اقلیمی در کشور تبدیل شود و تصمیم امروز ما تعیینکننده کیفیت زندگی فردای استان خواهد بود.