چرا روز جهانی زن اهمیت دارد؟

برخی از دلایل اهمیت روزهای جهانی:

۱- افزایش آگاهی
۲- تشویق و انگیزه برای کنش‌ و مطالبه‌گری
۳- ایجاد همبستگی میان انسان‌ها
۴- شادی جمعی برای پیشرفت‌ها و دستاوردها
۵- تلاش برای برقراری برابری و امنیت همه‌ی انسان‌ها بدون توجه به جغرافیا، جنس، نژاد، دین، سن، طبقه

برخی از این روزهای جهانی عبارتند:

-روز جهانی محیط‌زیست (۵ ژوئن)
-روز جهانی حقوق بشر(۱۰دسامبر)
-روز جهانی غذا (۱۶اکتبر)
-روز جهانی بهداشت (۷ آوریل)
-روز جهانی سوادآموزی (۸سپتامبر)
-روز جهانی کارگر(۱مه)
-روز جهانی زن (۸ مارس)
-روز جهانی صلح (۲۱سپتامبر)

برخی از کارکردهای ۸ مارس “روز جهانی زن” در کشورهای مختلف عبارتست از:

۱- آگاهی بخشی و اطلاع رسانی از تبعیض‌ها، خشونت‌ها و نابرابری‌های موجود در جهان نسبت به زنان
۲- آگاهی بخشی از تاریخ طولانی کنشگری و مطالبه‌گری زنان و مردان در خصوص رفع نابرابری‌های زیست فردی و اجتماعی
۳- ایجاد همبستگی و مطالبات مشترک زنان
۴- مرور و پاسداشت دستاوردهای جوامع در خصوص رسیدن به حقوق شهروندی زنان

اگرچه روز جهانی زن در بسیاری از کشورهای دنیا به رسمیت شناخته می‌شود، اما میزان این توجه در کشورهای مختلف، متفاوت است. با وجود مستندات پژوهشی گوناگون مبنی بر رابطه‌ معنادار میان توسعه یافتگی جوامع با به رسمیت شناختن این روز به عنوان تاکیدی بر برابری حقوق انسان‌ها فارغ از جنسیتشان؛ گاهی در برخی از کشورهای درحال توسعه نیز این روز انگیزه‌ای برای مطالبه گری و مبارزات مدنی برای دستیابی به حقوق انسانی برابر است.

برخی از دلایل این ارتباط معنادار را می‌توان چنین نام برد:

۱- وجود گفتمان توسعه همه‌جانبه و پایدار از جمله توسعه انسانی و فرهنگی
۲- وجود آگاهی بیشتر از حقوق شهروندی گروه‌های مختلف جامعه
۳- وجود نهادها و شبکه‌های قوی سازمان‌های دولتی و غیردولتی با حمایت از برابری خواهی حقوق همه‌ی اعضای جامعه
۴- مشارکت فعال و گسترده‌تر زنان در حوزه‌های سیاسی ، فرهنگی و اقتصادی نظام اجتماعی
۵- رشد تکنولوژی در میدان رسانه و شبکه‌های ارتباطی منجر به:
۶- افزایش آگاهی عمومی جوامع از تبعیض و نابرابری‌ها
۷- تشکیل اجتماعات و شبکه‌های واقعی و مجازی کنش و مطالبه گری برای رسیدن به حقوق برابر انسانی با گفت‌وگو، مباحثه و آموزش
۸- تغییر و تحولات هنجار جوامع در نگرش برابر به حقوق انسان‌ها
۹- فهم و اراده‌ی مشترک رویارویی و رفع مسائل و مشکلات زنان در جهان با تصویری مشترک از رنج‌ها، تبعیض‌ها و خشونت‌ها

در برخی از کشورهای آمریکای لاتین، اسلامی و خاورمیانه مانند ایران، عراق، عربستان؛ روز ملی و داخلی بنام زن تعیین شده و غالباً این روزهای ملی براساس دین، مذهب، سنت پیشینیان، و آیین‌های کهن فرهنگی انتخاب شده‌اند. کارکرد این روزها در بسیاری از موارد به تجلیل و قدردانی از زنان محدود می‌شود و کمتر به بررسی و رفع مشکلات و چالش‌های واقعی که زنان با آن روبرو هستند، توجه دارد.

برخی از کارکردهای روزهای ملی و داخلی منسوب به زنان عبارتند از:

۱- تمرکز بر جنبه‌های مثبت نقش زنان در خانواده و جامعه و نادیده گرفتن مشکلات و چالش‌های زنان در زیست فردی و اجتماعی
۲- کمبود توجه به کاستی‌های قوانین و فرهنگ عمومی بعنوان عاملیت نابرابری جنسیتی؛مانند تبعیض، خشونت خانگی، نابرابری فرصت‌های شغلی، و کلیشه‌های جنسیتی در مشارکت زنان در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی
۳- پرداختن به مسائل زنان براساس انتساب به دین، مذهب، آیین و سنت خاص و شکل نگرفتن تصویر و اراده‌ی مشترک زنان یک جامعه بدور از تفاوت‌های فرهنگی، دینی و ایدئولوژیک

درعین حال باید توجه داشت که روزهای ملی با موضوع زن می‌تواند منجر به افزایش آگاهی عمومی برای رسیدن به درک اولیه از اهمیت مسائل و مطالبات زنان در سطح جهانی باشد.

اما سخن پایانی که بسیار مهم است، روزهای ملی و جهانی با موضوع #زن بدون ایفای نقش #مردان، سرانجامی دشوار دارد. برای رسیدن به برابری حقوق انسانی زنان و مردان، جوامع نیازمند یاری و هم‌کنشی مردان هستند با:

۱- آگاهی و همدلی
۲- حمایت از برابری جنسیتی و مقابله با هرگونه تبعیض
۳- عاملیت در مبارزه با خشونت علیه زنان و حمایت از قربانیان خشونت
۴- تغییر نگرش‌ و رفتار با کسب مهارت در پرهیز از کلیشه‌های جنسیتی
۵- مشارکت در گفت‌وگوها برای آگاهی رسانی مسائل و مطالبات زنان

به قلم: فریبا نظری

پیام آذربایجان