کتاب افیون‌زدگان: مردم‌نگاری در جنوب تهران روایتگر صحنه‌هایی واقعی از زندگی جمعیت‌های پنهانی است که درگیر اعتیاد، بی‌خانمانی و مهاجرت هستند. این پژوهش، با تمرکز بر دو محلهٔ «لب خط» و «دروازه‌غار»، کوششی است برای درک نزدیک و بدون واسطه از واقعیت‌های اجتماعی و فرهنگی ساکنان این مناطق حاشیه‌ای.
اصغر ایزدی جیران، مردم‌شناسی که با اتخاذ روش مشاهدهٔ مشارکت‌آمیز، مدتی از زندگی خود را با مهاجران تهیدست بلوچ در محلهٔ لب خط و معتادان کارتن‌خواب در دروازه‌غار گذرانده، در این کتاب تجربه‌های زیسته، زبان، بدن و مناسبات اجتماعی این افراد را با رویکردی همدلانه توصیف کرده است.
او با پرهیز از بازتولید تصاویر تیره، کلیشه‌ای و اغلب رسانه‌پسند از این محله‌ها، سعی دارد لحظه‌های روشنِ زیستن در حاشیه را نیز آشکار سازد؛ لحظه‌هایی که در متن فقر، اعتیاد و طرد، همچنان بر ظرفیت انسان برای معنا، دوستی و بقا تأکید می‌گذارند.
افیون‌زدگان شرح زندگی پستونشینانی است که زیر بار نظم سیاسیِ تبعیض، به اتاق‌هایی در خانه‌های فرسودهٔ جنوب شهر پناه برده‌اند؛ توصیفی از بدن‌هایی که تحت فشار نظم فرهنگیِ طرد، ناگزیر به خیابان و بی‌خانمانی رانده شده‌اند. این مهاجران و بی‌خانمانان، آسیب‌دیدگانِ رنج‌های اجتماعی‌اند؛ ساکنان منطقه‌ای که نویسنده از آن با عنوان «منطقهٔ شکست‌خوردگان» یاد می‌کند.
آن‌ها برای تسکین زخم‌هایشان، به «نهاد اجتماعی مواد» پناه می‌برند؛ نهادی که در سطح محلی نه فقط به‌عنوان آسیب، بلکه به‌عنوان نوعی استراتژی بقا درک می‌شود.