به بهانه زادروز بدرالزمان قریب

بانویی که زبان‌های خاموش را دوباره زنده کرد

بدرالزمان قریب، زبان‌شناس برجسته ایرانی و تنها زن عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، یکم شهریور ۱۳۰۸ در تهران به دنیا آمد. او عمر خود را صرف پژوهش و زنده‌کردن زبان‌های باستانی، به‌ویژه سغدی کرد و نامش به‌عنوان یکی از چهره‌های ماندگار ایران در حافظه علمی و فرهنگی کشور باقی ماند.
بانویی که زبان‌های خاموش را دوباره زنده کرد

زادروز بدرالزمان قریب، فرصتی است برای یادآوری جایگاه این بانوی اندیشمند که راهی دشوار و کم‌تر پیموده را برگزید و در آن خوش درخشید. او اصالتاً اهل گرکان آشتیان بود و از خانواده‌ای برخاست که در تاریخ فرهنگ و علم ایران ریشه‌های عمیق داشت. بدرالزمان قریب در تهران متولد شد و تحصیلاتش را در دانشگاه تهران آغاز کرد. سپس با بورسیه تحصیلی راهی آمریکا شد و در دانشگاه‌های پنسیلوانیا و برکلی زیر نظر استادانی برجسته، زبان‌های باستانی ایران را آموخت. رساله دکترای او با عنوان تحلیل ساختاری فعل در زبان سغدی، سرآغاز پژوهش‌های نوین در این حوزه شد.

قریب نه‌تنها نخستین کرسی آموزش زبان سغدی را در دانشگاه تهران بنیان گذاشت، بلکه آثار مرجع و ماندگاری از خود به‌جا گذاشت؛ از جمله فرهنگ زبان سغدی که هنوز هم از منابع اصلی در مطالعات زبان‌های ایرانی میانه است. کتاب زبان‌های خاموش که با همکاری یدالله ثمره ترجمه شد، نیز به‌عنوان کتاب سال شناخته شد و نشان داد او هم در پژوهش و هم در انتقال دانش، حضوری پررنگ و مؤثر دارد.

او تنها زن عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی بود و بیش از دو دهه در این نهاد، به‌ویژه در حوزه گویش‌شناسی و زبان‌های ایرانی، خدمات علمی ارزشمندی ارائه کرد. همچنین با دانشگاه‌های معتبر جهان چون هاروارد و یوتا همکاری داشت و در عرصه بین‌المللی نیز نامی شناخته‌شده بود.

بدرالزمان قریب، علاوه بر زبان‌شناسی، قریحه‌ای شاعرانه داشت و در قصیده، غزل و رباعی نیز طبع‌آزمایی کرده بود. علاقه او به ایران، فرهنگ ایرانی و شخصیت‌هایی چون محمد مصدق، در زندگی و آثارش به‌خوبی هویداست.

این استاد فرهیخته در مرداد ۱۳۹۹ درگذشت، اما میراث علمی او، چه در قالب کتاب‌ها و مقالات و چه در شاگردانی که تربیت کرد، همچنان زنده است. بدرالزمان قریب نمونه‌ای از پیوند دانش، فروتنی و عشق به فرهنگ و زبان ایران بود؛ بانویی که با همت خود زبان‌های خاموش را دوباره به صدا درآورد.

پیام آذربایجان

در facebook به اشتراک بگذارید
در twitter به اشتراک بگذارید
در telegram به اشتراک بگذارید
در whatsapp به اشتراک بگذارید
در print به اشتراک بگذارید

لینک کوتاه خبر:

https://payamazarbayjan.ir/?p=12949

نظر خود را وارد کنید

آدرس ایمیل شما در دسترس عموم قرار نمیگیرد.

پربحث ترین ها

تصویر روز:

هیچ محتوایی موجود نیست

پیشنهادی: