غلامحسین ساعدی، نویسنده و نمایشنامهنویس تبریزی، در ۲۴ دی ۱۳۱۴ چشم به جهان گشود و از همان سالهای نوجوانی نوشتن را با گزارش و تفسیر آغاز کرد. همکاری او با نشریاتی چون فریاد و صعود نخستین گامهای جدیاش در مسیر حرفهای بود؛ گامی که حتی پای او را به زندان نیز باز کرد.
ساعدی از میانه دهه ۳۰ نخستین آثارش را در مجلات ادبی منتشر کرد و خیلی زود با نام مستعار «گوهر مراد» بهعنوان نمایشنامهنویسی چیرهدست شناخته شد. اما این تنها یک وجه از چهره او بود. با نگارش داستانهایی چون «گدا»، «دو برادر» و «آرامش در حضور دیگران» جایگاهش را در میان برجستهترین داستاننویسان تثبیت کرد و به یکی از صداهای خلاق دهه چهل بدل شد.
اهمیت ساعدی تنها در ادبیات باقی نماند؛ برخی از آثار او دستمایه ساخت فیلمهای ماندگار سینمای ایران شدند. فیلم «گاو» به کارگردانی داریوش مهرجویی، «آرامش در حضور دیگران» ساخته ناصر تقوایی و «دایره مینا» از مهرجویی از برجستهترین نمونهها هستند که تأثیر ادبیات ساعدی را در هنرهای دیگر نشان میدهند.
ساعدی در سال ۱۳۳۲ وارد دانشکده پزشکی تبریز شد و در کنار تحصیل در رشته روانپزشکی، فعالیت ادبی را با جدیت دنبال کرد. او یکی از چهرههای اثرگذار در بنیانگذاری تئاتر نوین ایران بود و همراه با نامهایی چون بیضایی، رادی و نصیریان، جریان تازهای در نمایشنامهنویسی پدید آورد. انتشار مجموعه پانتومیمهای «لالبازیها» نیز بخشی از نوآوریهای او در عرصه تئاتر محسوب میشود.
او در دهه پنجاه گاهنامه الفبا را به همراه چند تن دیگر منتشر کرد و در سال ۱۳۵۶ در کنار احمد شاملو در انتشار مجله ایرانشهر فعالیت داشت. پس از انقلاب نیز آثارش همچنان در نشریاتی چون کتاب جمعه چاپ میشد تا آنکه در دهه شصت ناچار به ترک ایران و مهاجرت به فرانسه شد.
غلامحسین ساعدی سرانجام در ۲ آذر ۱۳۶۴ در فرانسه درگذشت و در گورستان پرلاشز، در کنار صادق هدایت، آرام گرفت.
