روز ملی گل و گیاه، فرصتی مغتنم است تا نگاهی دوباره به ظرفیتهای بالقوه و بالفعل کشور در حوزه تولید و صادرات گلهای زینتی و شاخهبریده داشته باشیم. این بخش از کشاورزی، علاوه بر نقش فرهنگی و زیباشناختی، از منظر اقتصادی یکی از مزیتهای نسبی ایران در صادرات محصولات کشاورزی محسوب میشود و میتواند سهم ارزآوری قابلتوجهی در سبد صادرات غیرنفتی کشور ایفا کند.
ایران با برخورداری از تنوع اقلیمی کمنظیر، تابش مطلوب خورشید در اکثر نقاط کشور، دسترسی به منابع انسانی ماهر و همچنین قدمت و ذوق هنری مردمانش در پرورش گل، مستعد تبدیل شدن به یکی از قطبهای تولید گل در منطقه و حتی جهان است. با این حال، هنوز سهم کشور ما در بازار جهانی گل که ارزش آن طبق برآوردها بالغ بر ۲۰ میلیارد دلار در سال است، بسیار ناچیز باقی مانده و این فاصله بیانگر لزوم برنامهریزی هدفمند و سرمایهگذاری هوشمندانه در این حوزه است.
توسعه کشت گلهای زینتی، بهویژه گونههای پرمصرف جهانی مانند رز، لیلیوم، آنتوریوم و ژربرا، با استفاده از فناوریهای نوین گلخانهای، هیدروپونیک و کنترلشده، علاوه بر بهرهوری بالا در واحد سطح، امکان تولید صادراتمحور را نیز فراهم میسازد. همچنین با فراهمسازی زیرساختهای لجستیکی چون پایانههای تخصصی صادرات گل، تسهیل در صدور مجوزها، کاهش هزینههای حملونقل و تسهیل در دسترسی به بازارهای هدف (خصوصاً حوزه خلیج فارس، آسیای میانه و اروپا)، میتوان زمینه حضور رقابتی تولیدکنندگان داخلی را در بازارهای جهانی فراهم کرد.
در برنامهریزی کلان وزارت جهاد کشاورزی، توسعه زنجیره ارزش گل و گیاه از مرحله تولید تا فرآوری، بستهبندی، بازاریابی و صادرات، به عنوان یکی از محورهای اقتصاد مقاومتی و کشاورزی دانشبنیان در نظر گرفته شده است. همچنین، حمایت از خوشههای تولیدی، تشکلهای تخصصی و ارتقاء دانش بهرهبرداران در کنار تسهیلات مالی هدفمند، از جمله اقداماتی است که میتواند به رشد پایدار این بخش کمک کند.
در پایان، امید داریم که با تکیه بر ظرفیتهای علمی، سرمایه انسانی جوان و خلاق و حمایت هدفمند دولت از بخش خصوصی، ایران بتواند جایگاه شایستهای در تجارت جهانی گل و گیاه کسب کرده و این صنعت به یکی از پیشرانهای مهم ارزآوری و اشتغال پایدار در کشور بدل گردد.
دکتر اکبر فتحی
معاون برنامهریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی