صبح شهریور، وقتی از خیابان‌های پرهیاهوی تبریز می‌گذری و خودت را به محله‌ی قدیمی ششگلان می‌رسانی، کمتر چیزی تو را از یک رویداد ویژه باخبر می‌کند. نه بنری در چهارراه‌ها نصب شده، نه تابلویی بر سردر مجموعه‌ها دیده می‌شود. اگر از رهگذران بپرسی میز خدمت زنان کجاست؟، یکی می‌گوید برو سمت استخر کارگران، دیگری راه را به ته خیابان آذربایجان حواله می‌دهد. انگار مقصدی پنهان است؛ جایی که باید با پرس‌و‌جو و حدس به آن رسید.
وقتی بالاخره وارد مجموعه فرهنگی ورزشی کارگران می‌شوی، همه‌چیز تغییر می‌کند. در دل آن ساختمان‌های قدیمی و سالن‌های ورزشی، میزهایی کنار هم چیده شده‌اند؛ میزهایی که هر کدام برای شنیدن بخشی از دغدغه‌های زنان و خانواده‌ها برپا شده است. در نگاه اول، باورش سخت است که اینجا همان نقطه‌ای باشد که باید مهم‌ترین خدمات بیمه‌ای، آموزشی، اجتماعی و حتی روانشناختی به زنان ارائه شود.
این رویداد به مناسبت هفته دولت برگزار می‌شود؛ عنوانش «زنان، سلامت خانواده و تعالی جامعه» است. اداره‌کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی آذربایجان شرقی میزبان آن است و از ۴ تا ۶ شهریور، بیش از ده نهاد و سازمان خدماتی در قالب میزهای خدمت کنار هم قرار گرفتند تا در قلب تبریز، یک کار جهادی برای زنان به نمایش بگذارند.
اما تناقض از همین‌جا آغاز می‌شود: درون سالن، شور و رفت‌وآمد و گفت‌وگوی داغ زنانی که برای حل مشکل یا گرفتن مشاوره آمده‌اند، جریان دارد. ولی بیرون سالن، هیچ نشانه‌ای نیست که به مردم بگوید چنین اتفاقی اصلاً در حال برگزاری است. گویی یک رویداد مهم در خلوت خود مانده است.
در نخستین روز، جمعیت زیادی پای میزها نشستند. زنی خانه‌دار، دختری دانشجو، بانویی میانسال و حتی زنان سالخورده؛ همه آمده بودند تا صدای‌شان شنیده شود. برخی دنبال بیمه‌ی زنان خانه‌دار بودند، بعضی برای آموزش مهارت‌های تازه و گروهی هم برای مشاوره‌های روانشناختی.
صدای مدیران از پشت میز خدمت
حسین فتحی، مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان، درباره هدف برگزاری رویداد می‌گوید: ما این برنامه را برای توانمندسازی زنان برگزار کردیم. خدمات از حوزه درمان و مشاغل خانگی گرفته تا مهارت‌آموزی و کمک‌های اولیه ارائه شد. زنان می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های مهم خانواده و جامعه نقش‌آفرین باشند، و این میز خدمت بستری برای همین نقش‌آفرینی است.
یکی از شلوغ‌ترین غرفه‌ها متعلق به تأمین اجتماعی بود. رقیه آسمی، کارشناس ارتباطات این سازمان، می‌گوید:
ما خدمات مشاوره‌ای بیمه‌ای در حوزه بازنشستگی، فوت، ازکارافتادگی و بیمه زنان خانه‌دار و دانشجویی ارائه کردیم. تا امروز حدود ۵۰ نفر مراجعه کرده‌اند، اما واقعاً اگر تبلیغات و بنرهای اطلاع‌رسانی وجود داشت، جمعیت چندین برابر می‌شد.
چند قدم آن‌طرف‌تر، کارشناسان فنی و حرفه‌ای مشغول معرفی دوره‌ها هستند. ناصح، نماینده این اداره‌کل، می‌گوید: هدف ما این است که زنان بدانند آموزش‌های مهارتی چه نقشی در اشتغالشان دارد. بسیاری از افراد اصلاً اطلاع نداشتند چنین امکاناتی وجود دارد. این میز خدمت فرصت خوبی برای آشنایی اولیه بود.
ناهیده فرخی، مشاور امور بانوان اداره کار، نیز تأکید می‌کند: این رویداد سومین رویداد زنان، سلامت خانواده و تعالی جامعه بوده و سومین دوره است که برگزار می‌شود و هدف، ارائه خدمات آموزشی، مشاوره‌ای، فرهنگی، پزشکی و سایر خدمات است؛
او ادامه می‌دهد: این رویداد در مناطق محروم برگزار شده و به مشکلات زنان رسیدگی می‌شود، در مدت سه روز بوده و سازمان‌های زیر مجموعه اداره کار هم حضور دارند.
سازمان‌ها در کنار مردم
غرفه NGO «حامیان فردای نوین» با پوسترهای رنگی، جمعیت زیادی را جذب کرده بود. ندا امامی‌کیا، موسس این مجموعه، توضیح می‌دهد: بازدید از غرفه ما خوب بود، خدماتی هم که ارائه می‌دهیم در حوزه سلامت اجتماعی، آموزشی، بسته‌های فرهنگی، کاهش آسیب‌های اجتماعی و… است؛ پوسترهای ما جذاب بود و به دلیل اینکه برخی سواد نداشتند توضیح می‌دادیم که هر بنر چه معنی دارد و جذابیت بسیاری برای آنها داشت.
زهرا نعمتی، کارشناس اورژانس اجتماعی بهزیستی تبریز، نیز اضافه می‌کند: ما خدمات اورژانس اجتماعی و مشاوره روانشناختی را معرفی کردیم. زنان بسیاری نیاز به مشاوره داشتند و همان‌جا کمک گرفتند و تعدادی هم به مراکز معرفی شدند، اما ای کاش در سطح شهر یک بنر برای معرفی این رویداد نصب شده بود. خیلی‌ها به سختی این مکان را پیدا کردند.
صدای زنان از دل میز خدمت
اما آنچه به این رویداد جان می‌دهد، روایت زنان مراجعه‌کننده است:
مریم، بانوی ۳۵ ساله، خانه‌دار است، او می‌گوید: برای بیمه زنان خانه‌دار آمده بودم. بارها به شعبه رفته بودم اما کسی درست جواب نمی‌داد. اینجا خیلی ساده توضیح دادند. حالا می‌دانم چطور اقدام کنم.
سمیه، دانشجو است، او نیز خاطرنشان می‌کند: آموزش‌های فنی و حرفه‌ای برایم خیلی جالب بود. گفتند می‌توانم با گرفتن مدرک و وام، برای خودم کسب‌وکار کوچک راه بیندازم. امید گرفتم.
یک زن مسن دیگری از ششگلان هم ادامه می‌دهد: چنین برنامه‌‌هایی بسیار خوب هستند، اما چرا هیچ‌کس خبر نداشت؟ نه بنری در محله بود، نه اعلامی در مسجد. اگر اطلاع‌رسانی می‌کردند، همه می‌آمدند.
خدمت ارزشمند، اما خاموش
میز خدمت زنان در تبریز نشان داد که وقتی سازمان‌ها پای میز می‌نشینند و مستقیم با مردم حرف می‌زنند، بسیاری از مشکلات ساده‌تر از همیشه حل می‌شود. زنانی که سال‌ها برای یک پرسش بیمه‌ای یا یک مشاوره‌ی ساده بین ادارات سرگردان بودند، اینجا در چند دقیقه جواب گرفتند.
اما بزرگ‌ترین ضعف رویداد در جایی بیرون از سالن رقم خورد: هیچ نشانه‌ای از برگزاری آن در شهر نبود. نه بنر، نه تابلویی در ورودی مجموعه، نه اطلاعیه‌ای در محله‌ها. همین باعث شد بسیاری از زنان یا اصلاً مطلع نشوند یا به سختی راه را پیدا کنند.
اگر چنین رویدادهایی با تبلیغات و معرفی گسترده‌تر برگزار شود، می‌تواند به الگویی ملی برای توانمندسازی زنان تبدیل شود. هفته دولت در تبریز، فرصتی بود برای خدمت؛ اما خدمتی که نیاز دارد صدایش رساتر و نشانه‌هایش آشکارتر باشد.
به قلم: اسرا درویش