خودتان را خسته نکنید، جواب نمی‌دهند
بارها این جمله و مشابه آن را شنیده‌ایم؛ زمانی که کارمان به یک اداره و ارگان دولتی افتاده و یا با مشکلی برخورد کرده‌ایم که گره آن به دست یک نهاد دولتی باز می‌شده است. به عنوان فردی که چندین مشکل بسیار پر دردسر و شاید برای برخی غیرممکن و محال را از طریق مراجعه به ادارات حل کرده و به پاسخ مطلوب دست یافته‌ام، می‌خواهم بگویم از قضا اگر فردی ادعا و خواسته‌ای به‌حق داشته باشد و آن را از طریق منطقی و قانونی پیگیری نماید، به احتمال بسیار زیاد به نتیجه دلخواه خود می‌رسد و این تصور تقریباً عمومی که این قبیل کارها نتیجه‌ای به بار نمی‌آورند و صرفاً اتلاف وقت و هزینه به شمار می‌روند، تنها زاییده ذهن افرادی است که آگاهی کافی نسبت به حق خود ندارند و در عین حال ناتوان از پیگیری درست موضوع بوده و حوصله و صبر کافی ندارند و یا با فرافکنی و سلب مسئولیت از خود و حتی دیگران، مهر ناامیدی را بر پیشانی خود کوبیده و پیشاپیش و از طریق پیش داوری، از دریافت نتیجه صرف نظر می‌کنند.
در اینجا مشکل از ادارات نیست، بلکه مشکل از ماست که ادارات را ناآزموده و بدون دلیل به عدم پاسخگویی محکوم می‌کنیم و ترجیح می‌دهیم در بی‌قانونی خودخواسته زندگی کنیم و حقوق خود را از پیش پایمال شده تصور کرده و در نقش قربانی بی دست و پا و ناتوان فرو رویم. در چنین حالتی حتی ممکن است این ذهنیت را همچون ویروسی به همه جا حتی خود آن اداره مورد نظر هم تسری دهیم و به این ترتیب بر سر کارهای خود مانع و دست انداز ایجاد نماییم.
حتی اگر فرض کنیم در جایی و در مواردی پیگیری مشکلی نتیجه‌بخش نبوده، نمی‌توانیم آن را به همه جا و همه موارد تعمیم دهیم و بذر ناامیدی را در ذهن سایرین نیز بپاشیم. این کار در وهله نخست به خود ما و سپس به تمام جامعه ضربه می‌زند که البته این را در جامعه امروز به وفور شاهد هستیم. هر جا مشکلی هست تا حرف از مراجعه به مسئولین می‌شود فوراً عده‌ای با گفتن اینکه کسی پاسخ نمی‌دهد و بهتر است سکوت کنیم، یک “نه” و مانع بزرگ بر سر راه اصلاح امور قرار می‌دهند. اما باید توجه داشته باشیم تا زمانی که مسئولین از مشکل مطلع نباشند و تا زمانی که مطالبه‌ای وجود نداشته باشد اصلاحی هم رخ نمی‌دهد. تجربه آزموده نشان می‌دهد که عدم بیان به موقع مسائل و به تعویق انداختن آن، سبب انباشت آنها و ایجاد مشکلات بزرگتر و حتی آشوب و انفجارهای ویرانگر در جامعه می‌شود. بنابراین بهتر آن است که مطالبات خود را در سطوح بسیار ریز و جزئی و در حد توان خود پیگیری نماییم تا این عادت در جامعه جا بیفتد. اگر ما در باتلاق یأس فرو رفته و نتوانیم منشأ تغییرات کوچک باشیم، قطعاً نخواهیم توانست جامعه‌ای متمدن بسازیم.