در ستایش شادمانی
اکثر ما امروز در شرایطی بحرانی زندگی می‌کنیم. فشارهای اقتصادی، نگرانی برای سلامت، عدم ثبات و نامعلوم بودن آینده، همه اموری هستند که ما را مدام دچار تردید، تشویش، نگرانی و اندوه می‌کنند. در مبارزه با هجوم این ناملایمات، مردم به نحوی درون‌جوش، مبارزه‌ای را شکل می‌دهند. مبارزه‌ای به سوی ایجاد شادمانی از آن دست که حافظ در وصف آن می‌گوید:
اگر غم لشگر انگیزد که خون عاشقان ریزد
من و ساقی به هم سازیم و بنیادش براندازیم
شادمانی اتفاق نازنینیست که گاهی با بهانه‌های بسیار کوچک می‌افتد. مانند استشمام بوی قهوه و جرعه جرعه نوشیدن آن در کنار دوستان همدل در جوار نسیم بهار، انداختن سفره‌ای بر چمن، افروختن منتقلی، آتشی، چیدن بساط چایی در کنار خانواده، قدم زدنی، گپ زدنی، نشستنی در کنار درختان بلند قامت سبز و….
این شادمانی‌های کوچک، غنیمت‌هایی بزرگند. انرژی حیاتی را تجدید می‌کنند، افسردگی را می‌کاهند، امید می‌بخشند، سرزندگی را به ارمغان می‌آورند و حتی از بسیاری از آسیب‌های اجتماعی جلوگیری می‌کنند.
از زاویه‌ای جامعه‌شناسانه به این موضوع نگاه می‌کنم. با چندین ضعف و خلاء روبرو می‌شوم. یکی از اینها مشکلی فرهنگیست.
متأسفانه ما اکثراً، مناسبت‌های اندوهگین را جدی‌تر می‌گیریم از مناسبت‌های شادی بخش… به اندوه مشروعیت، شأن، منزلت و فضیلت بیشتری قائل می‌شویم تا شادمانی. حال آنکه خداوند در وصف بهشتیان به کرات می‌فرماید: آنان هرگز اندوهگین نمی‌شوند.
خلاء دوم آنست که شرایط ایجاد شادمانی در جامعه ما چنان که باید، به شکل ساختاری نهادینه نشده است. ما معمولاً محیط‌های شهری، عمومی، مدارس، دانشگاه‌ها، بیمارستان‌ها، کتابخانه‌ها، پارک‌ها، سالن‌های اجتماعات، مکان‌های انتظار و… را با هدف افزایش شادمانی طراحی نمی‌کنیم.
بنابراین لازم است سیاست‌گزاران، برنامه‌ریزان، مدیران و طراحان محیط با دیدی و هدفی مبتنی بر ایجاد محیط و شهری شادمان نیز به موضوع بنگرند و عناصر محیط را علاوه بر نیازهای دیگر، بر اساس نیاز ضروری مردم به شادمانی نیز تدارک ببینند.
دکتر نرمینه معینیان رشته جامعه شناسی اقتصادی و توسعه