تبریز از دیرباز بهعنوان شهری باز و پذیرنده فرهنگهای گوناگون شناخته میشود، اما حضور چشمگیر مهاجران، بهویژه دانشجویان عراقی، پرسشها و نگرانیهایی در افکار عمومی ایجاد کرده است. از یک سو، این روند میتواند آوردههای قابل توجهی برای شهر داشته باشد؛ حضور دانشجویان خارجی به معنای ورود ارز، رونق بازار مسکن و خدمات شهری، و مصرف کالاهای محلی است که به رشد اقتصادی کمک میکند. همچنین، مهاجران تحصیلکرده میتوانند سطح علمی دانشگاههای تبریز را ارتقا دهند و جایگاه بینالمللی آن را تقویت کنند. ورود نسل جوان و تحصیلکرده نیز با خود انرژی و پویایی تازهای برای حیات اجتماعی به همراه دارد و امکان تبادل فرهنگی و علمی را افزایش میدهد.
در مقابل، نگرانیهای شهروندان نیز قابل انکار نیست. افزایش تقاضا برای مسکن و خدمات درمانی میتواند قیمتها را بالا ببرد و فشار مضاعفی بر شهروندان وارد کند. تفاوتهای فرهنگی نیز گاهی به سوءتفاهم و حساسیت منجر میشود، هرچند این حساسیتها بیش از آنکه ریشه در واقعیت داشته باشند، ناشی از تصور تهدید نسبت به هویت بومیاند. علاوه بر این، احساس رقابت در بازار کار یا نگرانی از تغییر بافت اجتماعی، از جمله دغدغههای مردم است که در غیاب مدیریت درست میتواند به نارضایتی دامن بزند.
واقعیت این است که مهاجرت فینفسه نه فرصت است و نه تهدید؛ این مدیریت شهری و سیاستگذاریهای دقیق است که سرنوشت آن را رقم میزند. اگر تبریز بتواند با برنامهریزی مناسب این موج مهاجرتی را به فرصتی برای رونق علمی، اقتصادی و فرهنگی بدل کند، نگرانیهای امروز میتواند به دستاوردهای فردا تبدیل شود.
به قلم: پروین بابایی