اهدای اشیای با ارزش هنری، تاریخی و خانوادگی به ارزش میلیاردها تومان از سوی دکتر حسن نصیری، جراح بنام آذربایجانی مقیم تهران و ریاست سابق بیمارستانهای بوعلی و مدرس مرکز، به موزه دانشکده معماری دانشگاه هنر اسلامی تبریز بازتاب ملی داشته است. این موزه در آذرماه جاری با حضور وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و استاندار آذربایجان شرقی افتتاح شد. دکتر سبحاناللهی، رئیس هیئتمدیره خانه توسعه آذربایجان، در معیت دکتر کینژاد، دبیر سابق شورای عالی انقلاب فرهنگی، به این موزه رفتند و از نزدیک با اشیا و اسناد تاریخی اهدایی این پزشک عالیقدر آشنا شدند. سبحاناللهی و کینژاد از این اقدام فرهنگی و ارزشمند پروفسور حسن نصیری تجلیل کردند.
این جراح عالیقدر، متولد ۱۳۲۱ در دیزجعلیا مرند، دانشآموخته دانشگاه علوم پزشکی تبریز در دهه چهل، و در دهه ۵۰ با مهاجرت به تهران و اخذ تخصص جراحی، یکی از پزشکان برجسته و اخلاقمدار ایران است. وی سالها ریاست بیمارستانهای بوعلی و مدرس تهران را عهدهدار بوده است و پس از سه دهه تدریس در دانشگاههای علوم پزشکی تهران به کسوت بازنشستگی درآمده است. دکتر حسن نصیری همچنین عضو هیئتعلمی دانشگاه شهید بهشتی تهران، در دوران جنگ تحمیلی با حضور در بیمارستانهای مناطق جنگی، به مداوای رزمندگان مجروح ایرانی نیز اهتمام جدی داشته است. تألیف چند جلد کتاب در زمینه جراحی و مشاوره و راهنمایی دانشجویان رشتههای پزشکی نیز در کارنامه علمی و پژوهشی وی دیده میشود.
نکته جالب اینکه چند سال پیش، به همت مرندیهای مقیم مرکز و شهرداری مرند، موزه دکتر حسن نصیری در این شهر تاریخی نیز تأسیس و راهاندازی شد و امروزه یکی از مقاصد گردشگری این شهرستان است. موزه این جراح نیز در دانشکده معماری دانشگاه هنر اسلامی، در شرق محله تاریخی مقصودیه، جنوب میدان ساعت، نبش خیابان ارتش جنوبی و مقابل مرکز اسناد ملی و کتابخانه شمالغرب کشور واقع شده است؛ ساختمانی که در دهه ۶۰ از سوی عراق بمباران و مخروبه شده بود و امروز به طرز زیبایی مرمت و بازسازی شده و به موزه دکتر حسن نصیری اختصاص یافته است. شهروندان تبریزی میتوانند در ایام تعطیل از این موزه و ساختمانهای قدیمی و تاریخی دانشکده معماری دانشگاه هنر اسلامی تبریز بازدید به عمل آورند.
کارشناسان امور هنری معتقدند همانگونه که هنرمندان با آفرینشهای هنری و شاهکارهای نبوغ خود در ترویج فرهنگ و هنر برای نسلهای حال و آینده مؤثرند، نقش صاحبان و اهداکنندگان آثار هنری و اسناد تاریخی نیز کمتر از آنان نیست؛ زیرا بخش عظیمی از آفرینشهای هنری و اسناد تاریخی نزد حامیان و علاقهمندان به این عرصه نگهداری میشود و اهدای این آثار، علاوه بر حفظ و ماندگاری آنها، در توسعه و بالندگی فرهنگ و هنر نیز مؤثر است. در حالی که ممکن است با نگهداری این آثار در خانههای شخصی، گزند انسانی و طبیعی به آنها برسد و در معرض دستبرد، کهنگی، فرسودگی و زوال باشند.
بیتردید وجود موزهها و گنجینهها بهعنوان نهادی ارزشمند و فرهنگی، مرهون خیرین و عاشقانی است که از طریق سنت حسنه وقف آثار، به غنیسازی گنجینههای هنری و اسناد ملی مدد میرسانند و با این کار در جهت پیشبرد و ترویج فرهنگ و هنر سهیم میشوند. صیانت، حفاظت و انتقال میراث ارزشمند فرهنگی و هنری وظیفهای همگانی است و موزهها بهعنوان مؤسسههای عامالمنفعه که بدون اهداف مادی فعالیت میکنند، میتوانند با نگهداری و حفاظت دقیق، علمی و کارشناسی آثار، مکانهای مناسب و بهتری برای نگهداری، عرضه و نمایش این آثار باشند و آثار ارزشمند هنری و تاریخی را از تاریکی خانههای شخصی به گستره عمومی و دید عموم بکشانند و نام واقفان و اهداکنندگان نیز نزد افکار عمومی به بزرگی و نیکی یاد شود.
به قلم: محمد فرجپور باسمنجی