حقیقت تلخ این است که همواره اصلی‌ترین قربانیان هر جنگی، کودکان‌اند. قرار گرفتن در معرض خشونت و نبرد، زندگی این کودکان را با آسیب‌هایی جبران‌ناپذیر روبه‌رو می‌سازد. هرچند جامعه جهانی و نهادهای بین‌المللی بارها درباره حفاظت از کودکان در مناطق جنگی هشدار داده‌اند، اما همچنان شاهد تکرار سرنوشت‌هایی غم‌انگیز و نابودکننده برای کودکان در نقاط مختلف جهان هستیم. امروز بیش از هر زمان، لازم است وجدان جمعی ما بیدار بماند تا این گروه آسیب‌پذیر، قربانی منافع و تصمیمات بزرگ‌ترها نشوند و حمایت از آنان به اقدامی واقعی و مؤثر تبدیل شود.
تأثیرات روانی و اجتماعی جنگ بر کودکان، بسیار عمیق و ماندگار است. آن‌ها با اضطراب ناشی از انفجارها، فرار از خانه، و دیدن صحنه‌های دلخراش روزگار می‌گذرانند؛ تجربه‌هایی که زمینه‌ساز کابوس‌های شبانه، ترس، پرخاشگری، انزوا و افت تحصیلی می‌شود. بسیاری از این زخم‌ها، تا سال‌ها پس از پایان جنگ باقی می‌ماند و رشد شخصیتی و اجتماعی کودکان را مختل می‌کند. در چنین شرایطی، بیش از هر زمان، کودکان به حمایت عاطفی خانواده و جامعه نیاز دارند تا حس امنیت و امید را دوباره بازیابند.
افزون بر این، جنگ کودکان را از حقوق اولیه خود، چون امنیت، آسایش و رشد متعادل محروم می‌سازد. آن‌ها نه تنها خانه و خانواده، بلکه حتی فرصت تحصیل، سلامت، و بازی را از دست می‌دهند. جنگ برای بیشترشان معادل با تماشای صحنه‌های تلخ و تحمل غم‌هایی سنگین است که فراتر از سن‌شان بر دوششان می‌نشیند و کودکیشان را به یغما می‌برد.
از دیدگاه حقوق بشر، هیچ توجیهی برای کشتار کودکان در جنگ‌ها وجود ندارد و این عمل یکی از جنایت‌بارترین صور نقض حقوق بشر است. اسناد بزرگی چون اعلامیه جهانی حقوق بشر و کنوانسیون حقوق کودک سازمان ملل، اصل حمایت همه‌جانبه کودکان، حفظ جان، امنیت و سلامت آن‌ها را به رسمیت شناخته‌اند. کشته‌شدن یا آسیب دیدن کودکان در جنگ، نقض آشکار این حقوق بنیادی است و مطابق قوانین بین‌المللی، از جمله کنوانسیون ژنو، جنایت جنگی محسوب می‌شود و مرتکبان آن باید در محاکم بین‌المللی پاسخگو باشند.
در نهایت، مسئولیت عظیمی بر دوش جامعه جهانی است. نه‌تنها باید اقدامات قاطع برای توقف این فجایع انجام گیرد، بلکه باید حمایت‌های روانی، اجتماعی و حقوقی مؤثری برای کودکان آسیب‌دیده فراهم کرد. چشم‌پوشی و بی‌تفاوتی در برابر سرنوشت این کودکان، در حقیقت زیر پا گذاشتن اصول انسانی و ارزش‌های بنیادین بشر است.
به قلم: پروین بابایی