شاخص‌های آماری برای مقایسه سهم زنان در علم پاسخگو نیست!

در اتحادیه اروپا (اتحادیه اروپا-کمیسیون اروپا، 2021b)، زنان در آستانه رسیدن به برابری جنسیتی در میان فارغ التحصیلان دکترا (۴۸.۱٪) هستند، اما هنوز در حرفه های فنی حضور کم رنگ تری دارند (۲۴.۹٪). علاوه بر این، زنان بیشتری (+۱.۳٪) تحت قراردادهای نامطمئن نسبت به همتایان مرد خود کار می کنند. زنان همچنین در بالاترین سطح دانشگاهی -که ۴۲.۳ درصد از کارکنان دانشگاهی را تشکیل می دهند و تنها ۲۶.۲ درصد از پست های کارکنان درجه A (معادل استادی کامل) در بخش آموزش عالی را تشکیل می دهند – و در پست های تصمیم گیری و مدیریتی با تنها ۲۳.۶ درصد از زنان روسای مؤسسات آموزش عالی حضور ندارند. علاوه بر این، زنان کمتر از مردان در دسترسی به بودجه تحقیقاتی موفق هستند (-۳.۹٪) و به طور قابل توجهی کمتر (۱۰.۷٪) در میان مخترعان حضور دارند. آنها همچنین کمتر از مردان با شکاف جنسیتی رو به افزایش در میان نویسندگان فعال اثار خویش را منتشر می کنند.

این آمارها نگران کننده هستند. اما برای کاهش واقعی شکاف جنسیتی، ما باید فراتر از اعداد کمی برویم و عوامل کیفی را شناسایی کنیم که زنان را از دنبال کردن مشاغل در علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات (STEM) باز می دارد.

راهکار نو چیست؟

پاسخ موسسه آماری یونسکو، ساخت مجموعه‌ای از شاخص‌های جدید در مورد پویایی‌هایی است که تصمیمات زنان را برای دنبال کردن مشاغل STEM حوزه علوم فناوری، مهندسی و ریاضیات شکل می‌دهد – (از مسیرهای آموزشی آنها گرفته تا عوامل اجتماعی، مانند ایجاد یک خانواده و محیط کار). سپس این داده‌ها به‌عنوان شواهد پایه ای برای هدف‌گیری بهتر سیاست‌ها در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی از طریق یک پروژه جدید به نام SAGA (STEM و پیشرفت جنسیتی) که توسط آژانس همکاری‌های توسعه بین‌المللی سوئد (SIDA) تأمین مالی می‌شود، استفاده خواهد شد.

مطالعات متعدد نشان داده است که زنان در زمینه های STEM کمتر آثار علمی خود را می کنند، همچنین برای تحقیقات خود دستمزد کمتری دریافت می کنند و در حرفه خود به اندازه مردان پیشرفت نمی کنند. با این حال، داده های بسیار کمی در سطح بین المللی یا حتی کشوری وجود دارد که میزان این نابرابری ها را نشان دهد.

راهبرد و روش جدید ابزاری را ایجاد می کند که شامل روش‌شناسی، شاخص‌ها و چارچوب‌هایی برای تولید داده‌های دقیق‌تر و استفاده بهتر از اطلاعات موجود است.
به عنوان مثال، یک نظرسنجی ایجاد شده است که عوامل و موانع پیش روی یک حرفه در علم و مهندسی را بررسی می کند. با مقایسه پاسخ‌ها برای مردان و زنان، نتایج نشان می‌دهد که تصمیمات خانوادگی، ملاحظات مالی، فرهنگ‌های محل کار و تبعیض تا چه حد می‌توانند شغل مربوطه آنها را در زمینه‌های STEM شکل دهند.
مجموعه ابزار جدید منابع روش شناختی بر اساس استانداردهای بین المللی است، به طوری که داده های حاصل را می توان در بین کشورها مقایسه کرد.

به قلم: دکتر مریم مقدمی

پیام آذربایجان