واقعیت این است که کودکان امروز با سبک زندگی‌ای بزرگ می‌شوند که به طور بنیادین با دنیای ما متفاوت است. کاهش بازی‌های گروهی و کمتر شدن تعاملات حضوری تا حد زیادی ناشی از تغییرات سبک زندگی خود ما بزرگ‌ترهاست. استفاده روزافزون از تکنولوژی، فضای شهری محدود، شرایط اجتماعی و حتی شیوه‌های تربیتی جدید باعث شده کودکان فرصت کمتری برای بازی آزاد با همسالان داشته باشند. طبیعی است که کودکان نیز به همین سبک عادت کنند و تمایل بیشتری به بازی‌های فردی یا تعاملات محدود داشته باشند. بنابراین باید بپذیریم که نسل امروز متفاوت است و نیازها و شیوه‌های رشد اجتماعی آن‌ها نیز شکل نوینی به خود گرفته است. به جای فشار برای تکرار شیوه‌های قدیمی، باید فضا و فرصت‌هایی فراهم کنیم که کودکان بتوانند متناسب با دنیای خودشان رشد کنند، مهارت بیاموزند و شاد باشند.
برای این منظور روش‌های نوین و به‌روزی وجود دارد که می‌تواند رشد اجتماعی کودکان را در این دنیای مدرن بهتر حمایت کند. استفاده هوشمندانه از تکنولوژی می‌تواند به جای اینکه دشمن تعامل اجتماعی باشد، ابزاری برای ایجاد بازی‌ها و فعالیت‌های گروهی آنلاین باشد که مهارت همکاری و ارتباط را تقویت می‌کند، نه صرفا سرگرمی منفعلانه. طراحی و توسعه فضاهای بازی متنوع و امن در محیط‌های شهری که ترکیبی از بازی‌های فیزیکی و دیجیتال را ممکن سازند، می‌تواند به جذب کودکان کمک کند. تقویت بازی‌های مشارکتی در مدارس و کلوپ‌های محلی با تمرکز بر مهارت‌های تیمی، حل مسئله و تصمیم‌گیری گروهی نیز نقش مهمی در ارتقای مهارت‌های اجتماعی دارد. آموزش مستقیم مهارت‌های اجتماعی مانند ابراز احساسات، حل تعارض و گوش دادن فعال، چه در قالب کلاس و چه در خلال فعالیت‌های روزمره، ضروری است. در کنار اینها، تشویق به بازی آزاد و خودجوش که به کودکان اجازه دهد بر اساس علاقه و انتخاب خود با دیگران تعامل کنند، به رشد استقلال و تصمیم‌گیری آن‌ها کمک می‌کند. همچنین، حمایت از تفاوت‌های فردی کودکان و احترام به شخصیت‌های درون‌گرا یا برون‌گرای آن‌ها بدون تحمیل الگوهای یکسان اهمیت زیادی دارد. در نهایت، ترکیب هوشمندانه فعالیت‌های حضوری و مجازی برای حفظ و تقویت ارتباطات اجتماعی، به ویژه در شرایط محدودیت‌هایی مانند پاندمی، می‌تواند بسیار مفید باشد.
بزرگ‌ترها باید یاد بگیرند که به جای ارزیابی دنیای کودکان از دیدگاه تجربه‌های خود، شنونده و همراهی باشند که در کنار آن‌ها قدم بردارند. با پذیرش تفاوت‌ها و بهره‌گیری از روش‌های نوین، می‌توانیم کودکان را برای مواجهه با چالش‌های دنیای امروز بهتر آماده کنیم و زمینه رشد سالم، شاد و اجتماعی آن‌ها را فراهم آوریم. همبازی داشتن همچنان ارزشمند است، اما کیفیت تعامل و سازگاری با نیازهای هر کودک اهمیت بیشتری دارد. دنیای کودکان امروز، دنیایی متفاوت است؛ پس روش‌های پرورش اجتماعی ما هم باید متفاوت و به‌روز باشند.
به قلم: نسرین بابایی