با گسترش سریع فناوری هوش مصنوعی و رشد روزافزون ابزارهای تولید محتوا، استفاده از این فناوری‌ها به امری معمول و جذاب در حوزه‌های پژوهشی، آموزشی و رسانه‌ای تبدیل شده است. هوش مصنوعی قادر است در کوتاه‌ترین زمان حجم زیادی از اطلاعات را جمع‌آوری، پردازش و تولید کند و این مزیت بزرگی برای تسهیل و تسریع کارها محسوب می‌شود.
اما این سرعت و سهولت در کنار مزایای خود، مخاطرات و چالش‌های جدی نیز به همراه دارد. هوش مصنوعی ممکن است اشتباهاتی مرتکب شود، اطلاعات نادرست یا ناقص ارائه دهد و اغلب فاقد توانایی قضاوت اخلاقی و تشخیص صحت و سقم منابع است. این موضوع زمانی حساس‌تر می‌شود که کاربرانی بدون دانش کافی، روحیه پرسشگری و توانایی راستی‌آزمایی مطالب صرفاً به داده‌ها و پاسخ‌های تولید شده توسط هوش مصنوعی اعتماد کنند.
در چنین شرایطی، خطر تولید و انتشار محتواهای نادرست، گمراه‌کننده یا بدون پشتوانه علمی به شدت افزایش می‌یابد. این امر می‌تواند به انتشار گسترده اطلاعات ناصحیح منجر شود و اعتماد عمومی به منابع علمی و رسانه‌ای را خدشه‌دار کند. از همه مهم‌تر، برای کسانی که در حوزه‌های تخصصی فعالیت دارند یا قصد تولید محتوای قابل اتکا برای دیگران را دارند، احساس مسئولیت و دقت در استفاده از هوش مصنوعی امری حیاتی است.
بنابراین، هوش مصنوعی باید به عنوان ابزاری کمکی و مکمل مورد استفاده قرار گیرد نه جایگزین مطلق دانش، تحلیل انسانی و روش‌های معتبر پژوهشی. کاربران باید همواره با ذهنی انتقادی، منابع تولید شده را بررسی کنند، از صحت و اعتبار آنها اطمینان حاصل نمایند و در صورت امکان به منابع علمی و موثق مراجعه کنند.
در نهایت، استفاده هوشمندانه، هوشیارانه و مسئولانه از هوش مصنوعی می‌تواند به شکوفایی دانش و پیشرفت علمی کمک کند، اما غفلت از این نکات اساسی می‌تواند به فاجعه اطلاعاتی منجر شود که به ضرر جامعه و پژوهش خواهد بود.
به قلم: پروین بابایی